Cùng với quá trình xây dựng và trưởng thành của Ngành Xây dựng Việt Nam, Ngành Xây dựng Cao Bằng cũng được hình thành và có những bước phát triển vượt bậc, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển KT - XH địa phương.

Ngày 29/4/1958 trên cơ sở quyết định của Nhà nước về việc tách Bộ Thủy lợi - Kiến trúc thành các Bộ Thủy lợi và Bộ kiến trúc, năm 1958, Ty Thuỷ lợi - Kiến trúc được thành lập trực tiếp phụ trách công tác xây dựng, quy hoạch đô thị của tỉnh Cao Bằng. Tháng 1 năm 1960, Ty Kiến trúc Cao Bằng chính thức được thành lập, tiền thân của Sở Xây dựng ngày nay.

Ngay sau khi được thành lập, ngành xây dựng Cao Bằng đã đảm nhận thiết kế, thi công các công trình của tỉnh như: Bệnh viện đa khoa tỉnh, doanh trại công an nhân dân vũ trang, Trụ sở Liên hiệp công đoàn tỉnh, Nhà trưng bày di tích lịch sử Hồ Chí Minh, UBND các huyện Bảo Lạc, Trùng Khánh, Hạ Lang... và nhiều công trình trọng điểm khác. Sau cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới, ngành đã tiếp nhận và thi  công hàng vạn mét vuông nhà tạm,  khắc phục hậu quả chiến tranh khôi phục kinh tế. 

Trong thời kỳ đổi mới, ngành đã đã làm tốt chức năng tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quản lý xây dựng cơ bản, hoàn thành tập đơn giá xây dựng cơ bản,  công tác quản lý Nhà đất được nâng cao, sâu sát. Quy hoạch tỉnh lỵ sau nhiều lần bổ sung, điều chỉnh đã chính thức phê duyệt làm cơ sở  cho việc quản lý và phát triển đô thị. đặc biệt Công ty xây lắp nhận thầu Nhà trưng bày khu di tích lịch sử Pác Bó đã đảm bảo tiến độ thi công hoàn thành đúng thời hạn kịp thời phục vụ lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ Tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Tiếp theo đó xây mộ và khuôn viên Anh hùng Kim Đồng đạt chất lượng, mỹ thuật cao.

Năm 1990, cùng với cả nước Ngành xây dựng Cao Bằng cũng nhanh chóng chuyển  từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp  sang nền kinh tế sản xuất hàng hoá theo cơ chế thị trường. Ngành đã đầu tư xây dựng Nhà máy gạch tuy nen  công suất 20 triệu viên/năm và Nhà máy xi măng  công suất 3,5 vạn tấn/ năm. Hàng loạt công trình cao tầng, cửa khẩu đều do đội ngũ Kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng cùng các nhân viên kỹ thuật trong tỉnh thiết kế đạt chất lượng cao, kiến trúc đẹp. Cùng với việc ra đời Hội Kiến trúc sư, Hội  xây dựng đã phát huy được trí tuệ tập thể. Sau hơn 10 năm đổi mới bộ mặt Thị xã Cao Bằng, thị trấn các huyện có nhiều thay đổi với nhiều công trình, tác phẩm kiến trúc đẹp ra đời như được Hội kiến trúc sư Việt Nam trao giải thưởng kiến trúc Quốc gia như năm 1996 đạt giải ba công trình Trụ sở HĐND - UBND tỉnh Cao Bằng; năm 1998 đạt giải ba công trình Nhà Văn hoá thiếu nhi Kim Đồng và năm 2000 đã đạt giải nhì cuộc thi sáng tác Nhà Văn hoá thôn bản.    Các đơn vị xây lắp xây dựng trong và ngoài quốc doanh đã phát triển đủ năng lực xây dựng những công trình cấp II với chất lượng đảm bảo, mỹ quan. Nhiều công trình đăng ký chất lượng cao đã được Bộ  Xây dựng tặng thưởng huy chương.

Ngành đã làm tốt chức năng tham mưu cho tỉnh lập quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch. Đặc biệt , đã tích cực tham mưu, phối hợp với các cấp, ngành thực hiện các tiêu chí xây dựng Thị xã trở thành Thành phố trong năm 2012. Công tác quản lý xây dựng đã đạt được những thành tích quan trọng, góp phần vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng của các công trình trong tỉnh. Thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra. Đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sản xuất, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Nhiều đề tài nghiên cứu khoa học và sáng kiến được áp dụng vào thực tiễn đem lại hiệu quả thiết thực.

55  năm xây dựng và phát triển, ngành xây dựng Cao Bằng đã đạt được nhiều thành tích quan trọng, đóng góp tích cực vào phát triển KT - XH địa phương. Quá trình xây dựng và phát triển toàn ngành đã được Nhà nước tặng thưởng 4 huân chương lao động hạng III, 01 huân chương lao động hạng II. Nhiều tập thể, cá nhân được các Bộ, ngành Trung ương và UBND tỉnh khen.

Phát huy thành tích đạt được, thời gian tới ngành xây dựng tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính. Làm tốt công tác tham mưu cho tỉnh thực hiện quy hoạch xây dựng. Hướng dẫn, đôn đốc các huyện, thị triển khai thực hiện quy hoạch nông thôn mới; Tham mưu, đề xuất việc lập và điều chỉnh các quy hoạch đô thị tạo cơ sở cho việc xây dựng và phát triển đô thị. Tăng cường quản lý năng lực, điều kiện hoạt động xây dựng, cấp giấy phép xây dựng với các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng; coi trọng công tác quản lý chất lượng, công tác an toàn trong xây dựng. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra đặc biệt là công tác quản lý chất lượng và chất lượng công trình xây dựng. Tuyên truyền và hướng dẫn người dân các quy định về cấp giấy phép xây dựng, kiên quyết xử lý đối với các trường hợp vi phạm quy hoạch đô thị. Chú trọng phát triển lực lượng xây dựng và đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành xây dựng.